Logo Google zoekscherm

Zoekmachine steun in strijd tegen inbreuken op auteursrecht

In een tijd waarin het voor professionele fotografen steeds moeilijker wordt om het hoofd boven water te houden schiet zoekmachine Google Afbeeldingen hen te hulp. Op internet gepubliceerde foto's zonder toestemming en zonder naamsvermelding kunnen nu eenvoudig worden gevonden. De fotograaf kan vervolgens de onderneming of de (overheids)organisatie aansprakelijk stellen en succesvol een schadevergoeding vorderen.

Tot voor kort kwam ik als fotograaf slechts sporadisch en bij toeval een door mij gemaakte foto tegen op een website van een bedrijf, een (overheids)organisatie of een blog, zonder dat ik toestemming had gegeven voor het gebruik van deze foto op die site. Dankzij Google Afbeeldingen vind ik nu zeer regelmatig mijn foto's, die in strijd met het Auteursrecht zijn gepubliceerd.

Vaak blijken deze foto's te zijn gekopieerd van een website van een ondernemer of organisatie aan wie ik de foto had geleverd voor gebruik op hun website. Daarbij moet bij rechtmatige publicaties standaard mijn naam als fotograaf bij de foto worden vermeld. Publicatie zonder mijn naamsvermelding is overigens ook mogelijk, maar dan tegen een toeslag van 100% op de licentievergoeding.

Naamsvermelding is voor fotografen erg belangrijk. Het vormt immers het visitekaartje van de fotograaf. Daarnaast biedt de naamsvermelding andere belangstellenden voor de foto de mogelijkheid de fotograaf te benaderen om ook toestemming te vragen voor het gebruik van de foto.

Nu gebeurt het nog al te vaak dat men voor een mooie foto voor op de website even op Google rondzoekt en de gewenste foto simpelweg kopieert en op de eigen website plakt. Vaak onder het mom: alles op internet is toch gratis? Het vermelden van de naam van de fotograaf wordt dan meestal ook achterwege gelaten.

Naamsvermelding bij foto's wettelijk verplicht

Nog te weinig mensen lijken te beseffen dat op vrijwel elke foto op internet auteursrechten rusten. Meestal is de fotograaf de auteursrechthebbende, soms heeft hij het auteursrecht in de vorm van een licenteie geheel of gedeeltelijk overgedragen aan een ander. Wettelijk is vastgelegd dat in alle gevallen de naam van de fotograaf bij de foto moet worden vermeld. Dit is een zogenaamd 'persoonlijkheidsrecht' van de fotograaf, dat hij niet kán overdragen. Hij kan hooguit afstand doen van het recht op naamsvermelding.

Dit persoonlijkheidsrecht geldt ook voor medewerkers in loondienst. Dit blijkt uit het vonnis van de Rechtbank van Amsterdam van 13 juli 2011 (zaaknummer 478848 / HA ZA 10-4087) in een zaak tussen een beroepsfotograaf en de Vrije Universiteit van Amsterdam (VU). De beroepsfotograaf was achtereenvolgens als uitzendkracht en met een tijdelijk contract in dienst van de VU. Aansluitend werkte de fotograaf enige tijd als freelancer voor de VU. Gelet op de aard van het recht op naamsvermelding, een persoonlijkheidsrecht, komt volgens de rechter dit recht op naamsvermelding toe aan de fysieke maker en niet aan een werkgever.

Hoge schadeclaims mogelijk

Nu fotografen steeds beter in staat zijn om illegaal gepubliceerde foto's op internet te vinden moeten bedrijven, (overheids)organisaties en zelfstandige ondernemers steeds meer beducht zijn op - vaak hoge - schadeclaims van fotografen wanneer men van internet geplukte foto's op de eigen site heeft gezet. Aan de andere kant biedt het de beroepsfotografen een mogelijkheid om de hen toekomende vergoedingen voor het onrechtmatig gebruik van hun foto's op internet te incasseren. 

Overigens wordt de uiteindelijke hoogte van een schadeclaims veelal ook bepaald aan de kosten van een advocaat en de proceskosten bij een rechtszaak.

Hoe zoeken?

  • Ga naar Google Afbeeldingen
  • Klik op het camera-icoontje rechts in het zoekscherm
  • Plak van de eigen afbeelding op internet de afbeeldings-URL in het zoekscherm en klik op de button 'Zoeken op afbeelding'
    (klik op het vraagtekentje op het tabblad 'Afbeeldings-URL plakken' voor meer informatie over het verkrijgen van de afbeeldings-URL)
  • Het is ook mogelijk om de afbeelding, waarnaar gezocht moet worden, te uploaden via het tabblad 'Een afbeelding uploaden'
  • In het overzicht met zoekresultaten worden de afmetingen van de gevonden foto's getoond, compleet met afmetingen in pixels.
  • Door op de bijbehorende link te klikken kan de webpagina worden bezocht, waar de afbeelding te zien is.
  • Het is mogelijk dat er sprake is van een verouderde link in de zoekresultaten, waardoor na aanklikken een foutmelding gegeven wordt of de afbeelding niet meer beschikbaar is.