Zo kun je insecten fotograferen met ochtenddauw!

Andrea Gulickx
3 jaar geleden

Ben jij zo’n echte diehard vroege vogel die de wekker om 4 uur in de ochtend zet om libellen en juffers te gaan fotograferen? Wauw…, petje af. Mij is het maar een paar keer gelukt. Ik ben dan ook geen insecten-fotografe, maar als het lukt om mijn onwillige lichaam uit bed te sleuren op dat vroege tijdstip dan ben ik achteraf wel super blij en dankbaar dat het gelukt is. De natuur die ontwaakt is het mooiste wat er is. De stilte en het gevoel dat je heel even alleen op de wereld bent.

Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 1

Wat is dauw en wanneer ontstaat het?

Dauw ontstaat als de temperatuur van de lucht daalt tot onder het dauwpunt. Dauw is een vorm van neerslag, het zijn kleine druppeltjes water die ontstaan doordat voorwerpen sterk afkoelen omdat ze hun warmte uitstralen. Op dat moment condenseert de waterdamp in de lucht tot druppeltjes. Bij temperaturen onder nul veranderen de dauwdruppels in ijskristallen en ontstaat rijp. Dauw treedt meestal op rond zonsopgang in gebieden met een hoge luchtvochtigheid. Op die plaatsen hangt er 's nachts vaak wat nevel of mist (laaghangende wolken). Dauw ontstaat het gemakkelijkst op voorwerpen zoals gras, bladeren, relingen, autodaken en bruggen. Wil je dus graag insecten met dauwdruppels fotograferen, dan zul je in het voorjaar of de zomer vroeg je bed uitmoeten als er koude nachten zijn geweest.

Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 2

Waar zijn de insecten te vinden?

Ik ben niet echt een insecten-fotograaf. Ik fotografeer het liefste bloemen, planten en paddestoelen en ik ben dol op waterdruppels. Regelmatig wordt ik echter verrast door een ontmoeting met een insect. En die verrassing vind ik leuker dan er naar op zoek gaan. Ik verdiep me dus niet echt in de gebieden waar insecten zich bevinden. Maar de keren dat ik libellen en juffers tegenkwam was dat in de buurt van vennen. Op de heide vind je vaak de mooiste spinnenwebben die als glimmende diamanten kettingen oplichten zodra de zon achter het spinnenweb opkomt.

Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 3

Wil je vlinders fotograferen?

Wil je vlinders fotograferen, dan is het handig als je de avond ervoor in graslandjes op zoek gaat naar hun slaapplek zodat je ze 's morgens snel terug kunt vinden. Met de juiste weersomstandigheden zitten ze dan vol dauw en kunnen ze niet wegvliegen - dat geldt ook voor juffers en libellen. Maar zodra de eerste zonnestralen hun vleugels raken ‘ontwaken’ ze echt en kunnen ze niet wachten tot de vleugels opgedroogd zijn om weg te vliegen. Dus je moet er snel bij zijn!

Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 4

Met welke lens fotografeer ik dauw?

Als creatief macrofotografe ben ik altijd opzoek naar een nieuwe uitdaging. Ik begon met de Nikon 105mm lens en algauw kwam daar een Lensbaby bij voor de creativiteit. Deze lens kan buigen waardoor je hele bijzondere effecten kunt creëren in je beeld. Om hier macro mee te kunnen fotograferen heb je de Lensbaby macro converters nodig. Dit zijn twee ringen.

Wanneer ik dauwdruppels fotografeer met de Lensbaby dan gebruik ik bovenop de Lensbaby optic, die bij de macro converters zit, nog eens de Raynox DCR-250 als extra. Deze Raynox kun je voorop een lens klemmen. Om deze te kunnen bevestigen op de Lensbaby heb je nog wel een step-spring nodig want de filtermaat van 46mm is net te smal om de Raynox er op te klemmen. Deze combinatie geeft hele bijzondere beelden met dauwdruppel. Je krijgt dan een vervormd bokeh wat er soms uitziet als kleine aliens of kwalletjes.

Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 5

Abstracte foto's maken

Ik hou erg van abstracte beelden waar insecten zich natuurlijk heel goed voor lenen, zeker als ze bedekt zijn met water of in water liggen. Hiervoor gebruik ik het liefst mijn Laowa 60mm f/2.8 Ultra 2:1 Macro objectief. Een hele fijne lens omdat je hier niet alleen veel omgeving kan laten zien van waar je onderwerp zich in bevindt, maar daarnaast ook nog eens prachtige abstracte beelden kan maken door de twee keer vergroting. Al mijn objectieven gebruik ik uit de hand. Ik houd er niet van om met een statief te werken, want dan voel ik me beperkt in mijn vrijheid. Echter met libelles en juffers fotograferen heb ik dat wel eens gedaan omdat de omgeving dat vaak goed toelaat. En dan is het wel zo fijn werken!

Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 6
Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 7

De Laowa Venus 25mm f/2.8 Ultra-Macro lens is ook een hele mooie lens om insecten mee te fotograferen, zeker als er druppels opzitten. Deze lens vergroot 2.5 tot 5 keer. Een minimale beweging veroorzaakt al snel bewegingsonscherpte. Mijn advies is om hier wel een statief voor te gebruiken. Bij voorkeur in combinatie met een macro slider. Door heel rustig aan het hendeltje achterop de slider te draaien verplaats je je camera naar voren of achteren. Zo kun je heel nauwkeurig het scherpstelpunt bepalen zonder je statief steeds voor of achteruit te zetten. De combinatie van statief en macroslider werkt erg prettig.

Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 8

Ik ben in de herfst het bos in geweest met de Laowa 25mm. Terwijl ik bezig was om de dauwdruppels op een blad te fotograferen zag ik ineens een wants zitten. Onderstaande foto is met de hand gemaakt, maar de camera lag wel op de grond. Daarnaast heb je dan ook wel een behoorlijk sterke lamp nodig voor voldoende licht. In mijn geval was dat de Sunwayfoto FL-70RGB LED-lamp.

Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 9

Wat heb je nodig?

In de vroege ochtend waneer de zon nog laag en het licht zacht is, kun je heel mooi met tegenlicht werken. Alles aan waterdruppels wat vlak voor je lens zit of achter je onderwerp bevindt geeft dan van die mooie onscherpe bokeh bolletjes. Een waar feestje om naar te kijken. Ook kun je dan bijzondere flares creëren.

Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 10

Fotografeer je bij water in de buurt? Kijk dan ook naar de zon die reflecteert op de wateroppervlakte. Overal waar de wateroppervlakte spanning wordt verbroken zie je van die harde, witte lichtjes die in onscherpte juist interessante bokeh bolletjes wprdem. Zoek net zolang tot je onderwerp daarvoor staat, dan krijg je mooie bokeh cirkels achter je onderwerp. Een laag diafragma getal, dus een grote opening, geeft de mooiste en meest zachte cirkels.

Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 11

Spelen met de witbalans

Ik houd ervan om blij te worden in het veld en niet achter de computer. In plaatst van de witbalans aan te passen in Lightroom doe ik dat al liever ter plekke op locatie door de witbalans van de camera aan te passen. Ik houd van warme kleuren en gebruik daarom regelmatig de stand ‘bewolkt’. Maar als de lichtsituatie of het weer niet meezit, dan zet ik mijn camera vaak op TL-licht of het gloeilampje. Als ik op dat moment de witbalans aanpas ziet het er meestal al veel spannender en mysterieuzer uit en krijg ik andere ideeën. Blauw geeft ook al snel een onderwater gevoel en met waterdruppels is dat vaak juist net dat beetje extra wat ik zoek.

Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 12

Dauwdruppels creëren

Wat als er geen dauw is? Neem bijvoorbeeld een plantenspuit mee. Je kunt een hele vernevelende stand gebruiken, maar dan zijn de druppels zo klein dat ze niet echt opvallen. Ik gebruik dus zelf een spray die net wat grover is. Wil je in de tuin aan de slag dan is mijn advies sproei in de avond ervoor, meestal geeft dat mooie druppels vroeg in de ochtend. Of gebruik een gieter als je alleen een balkon hebt, die druppels lijken ook meer op regendruppels. Het is een kwestie van uitproberen. Lukt dat niet, gebruik je gewoon een plantenspuit om je onderwerp nat te maken. Met behulp van een lampje achter je onderwerp of juist van de zijkant kun je mooie effecten en bokeh creëren.

Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 13
Zo kun je insecten fotograferen met dauw - 14

De laatste tips!

Heb geduld en vlieg niet van het ene onderwerp naar het andere, maar draai juist om je ontwerp heen. Als je denkt dat je de mooiste foto hebt gemaakt probeer het dan nog eens van de andere kant. Kijk goed naar je omgeving, je achter- en voorgrond zijn net zo belangrijk in de foto. Voor mij zelfs belangrijker dan mijn onderwerp. Probeer ook meerdere scherpstelpunten uit als je aan het fotograferen bent.

Maar vooral... Durf te experimenteren en laat je niet van de wijs bergen door goedbedoelde feedback van anderen over bijvoorbeeld onscherpe en scherpte. Kijk wel of je iets met de feedback kunt, maar onscherpte is nu eenmaal heel persoonlijk. Doe waar jij je goed bij voelt. Werk je graag met onscherpte, dan moet het beeld wel in balans voelen. Een foto met alleen maar onscherpte, zonder sterke compositie of vlakverdeling kijkt meestal niet fijn. Probeer hier een balans in te vinden.

Dit heb je nodig

Auteur

Andrea Gulickx

Als professioneel en creatief fotografe is Andrea Gulickx bekend door haar lezingen en workshops op het gebied van macrofotografie en de ‘Lensbaby’. Haar dromerige en abstracte beelden worden gekenmerkt door het spel van natuurlijk licht en onscherpte. Door haar bevlogenheid en artistieke inslag is ze altijd op zoek naar onbekende dimensies. Naast de natuur verovert ze nu dan ook de stad met haar smartphone en Lensbaby. Dit doet ze met een geheel eigen visie.

Bekijk alle berichten

Blijf op de hoogte

Houd mij op de hoogte van laatste nieuwtjes, interessante blogs en aanbiedingen.